[:el]

Ἡ λέξη «κάλαντα» προέρχεται ἀπὸ τὴν λατινικὴ λέξη «calenda» , ποὺ σημαίνει ἀρχὴ τοῦ μῆνα. Τὰ κάλαντα ἒχουν μακρὰ παράδοση ποὺ φτάνει μέχρι τὴν ἀρχαία Ἑλλάδα. Ἒχουν βρεθεῖ ἀρχαῖα γραπτὰ ἀποσπάσματα, ποὺ θυμίζουν τὰ σημερινὰ κάλαντα. Τὰ παιδιὰ τῆς ἐποχῆς ἐκείνης κρατοῦσαν ὁμοίωμα καραβιοῦ, ποὺ παρίστανε τὸν ἐρχομὸ τοῦ θεοῦ Διόνυσου. Τὸ ἒθιμο διατηρήθηκε στὴν ἀρχαία Ρώμη, ἐνῶ στὸ Βυζάντιο κρατοῦσαν ραβδιά, φανάρια ἢ ὁμοιώματα καραβιῶν καὶ συνόδευαν τὸ τραγούδι τους μὲ τρίγωνο καὶ τύμπανα.

Τὰ κάλαντα εἶναι μιὰ πράξη τελετουργική, ποὺ ἒχει ὡς σκοπὸ τὴν εὐημέρια. Στὰ παλιὰ χρόνια, τὰ παιδιὰ τραγουδοῦσαν τὰ κάλαντα τὸ βράδυ, κρατώντας ἀναμμένα φαναράκια. Στόχος τῶν τραγουδιῶν εἶναι νὰ φέρουν ἓνα μήνυμα. Ἀναγγέλουν τὴν ἒλευση εἲτε κάποιας χαρμόσυνης γιορτῆς ἢ κάποιου θλιβεροῦ γεγονότος. Ἐπιπλέον, ἐκφράζουν εὐχὲς γιὰ τὸν νοικοκύρη καὶ τὰ ὑπόλοιπα μέλη τοῦ σπιτιοῦ. Οἱ ἱδανικοὶ καλαντιστὲς εἶναι τὰ παιδιά, αὐτὰ ποὺ ἒχουν κρατήσει στοὺς αἰώνες τὸ συγκεκριμένο ἒθιμο. Πιθανῶς, ἀπὸ εὐγνωμοσύνη πρὸς τὸν Χριστὸ ποὺ τὰ εὐλόγησε καὶ τὰ ξεχώρισε ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα πλάσματα.

Ἡ ἀμοιβή, ἂν καὶ ἀποτελοῦσε κίνητρο, δὲν ἦταν ὁ σκοπὸς τῶν καλαντιστῶν. Κύριοι σκοποὶ ἦταν ἡ συνεύρεση μὲ τὴν παρέα, ἡ κοινὴ διασκέδαση, καθὼς καὶ ἡ ἐπικοινωνία μὲ τὰ ὑπόλοιπα μέλη τῆς Κοινότητας, τὰ ὁποῖα ἦταν οἰκεῖα πρόσωπα. Τὰ κάλαντα ποὺ λέγανε διαφοροποιοῦνταν ἀνάλογα τὴν προσωπικότητα καὶ τὴν σχέση ποὺ εῖχαν μὲ τὸν κάθε νοικοκύρη ξεχωριστά. Αὐτὸ προϋποθέτει τὸ στενὸ δέσιμο τῶν μελῶν τῆς Κοινότητας μεταξύ τους καὶ γιὰ ἀυτὸν τὸν λόγο τὰ κάλαντα χάνουν τὴν σημασία τους ὃταν χάνεται αὐτὴ ἡ προσωπικὴ σχέση.

Παραπομπή: Εὐθυμιάδου- Παπασταύρου, Σ. Τὰ Κάλαντα: Ἑτυμολογικὴ καὶ Λαογραφικὴ Ἑρμηνεία. Στὸ www.24grammata.com.

Η λαογραφία και η παράδοση εκφράζονται μέσα από ένα χορό, που κατά τόπους είναι διαφορετικός. Τι εκφράζει και ποια ανάγκη του λαού αποτυπώνεται σε κάθε χορό? Από αυτή την Κυριακή και κάθε Κυριακή στις 10:30  “εντός των βημάτων” η νέα σειρά του Λευτέρη Παπαδημητρίου[:]

[:el]

Τὸ συγκεκριμένο παραδοσιακὸ τραγούδι πιθανολογεῖται ὃτι προέρχεται ἀπὸ τὰ Μέγαρα Ἀττικῆς. Ἡ παραδοσιακὴ μουσικὴ τῶν Μεγάρων μοιάζει μὲ αὐτῆ τῆς αἰγαιοπελαγίτικης μουσικῆς. Ἐπικρατοῦν οἱ συρτοὶ χοροί, σὲ ρυθμὸ νησιώτικο καὶ καλαματιανό. Ἐνδιαφέρουσες μουσικὲς εἶναι καὶ αὐτὲς τοῦ χοροῦ τῆς Τράτας. Ἀξίζει ἐπιπλέον νὰ ἀναφέρουμε ὃτι ὑπάρχουν ὡραιότατα καθιστικὰ τραγούδια μὲ ἒντονο Βυζαντινὸ ὓφος.

Παραπομπη: visitmegara.gr

Η λαογραφία και η παράδοση εκφράζονται μέσα από ένα χορό, που κατά τόπους είναι διαφορετικός. Τι εκφράζει και ποια ανάγκη του λαού αποτυπώνεται σε κάθε χορό? Από αυτή την Κυριακή και κάθε Κυριακή στις 10:30  “εντός των βημάτων” η νέα σειρά του Λευτέρη Παπαδημητρίου.

[:]

Ἡ Ρόδος εἶναι γνωστὴ ὡς τὸ νησὶ τῶν ἰπποτῶν. Τὸ 1309 πουλήθηκε στὸ τάγμα τῶν Ἰπποτῶν τοῦ Ἁγίου Ἰωάννη τῆς Ἰερουσαλῆμ. Ἒχοντας ὀπισθοχωρήσει τὸ τάγμα ἀπὸ τὴν Ἰερουσαλὴμ καὶ ἀργότερα ἀπὸ τὴν Κῦπρο, ἲδρυσε τὴν ἒδρα του στὴ Ρόδο καὶ ἀπέκτησε ἠγετικὸ ρόλο στὴν Ἀνατολικὴ Μεσόγειο, ἐκείνη τὴν ἐποχή.

Τὸ 1523 ἡ Ρόδος παραδίδεται στοὺς Ὀθωμανούς, ὓστερα ἀπὸ πολύμηνη πολιορκία τοῦ σουλτάνου Σουλεϊμᾶν τοῦ Μεγαλοπρεπῆ. Μαζὶ μὲ τοὺς ἰππότες ἀποχώρησαν ἀπὸ τὸ νησί περίπου 3000 μὲ 4000 Ἓλληνες. Ὃσοι παρέμειναν ἀναγκάστηκαν νὰ ἐγκαταλείψουν τὰ σπίτια του καὶ νὰ μετακινηθοῦν ἒξω ἀπὸ τὰ τείχη τῆς πόλης. Ἒτσι δημιουργήθηκαν γύρω ἀπὸ τὴν πόλη τὰ περίφημα «μαράσια», τὰ ὁποῖα ἦταν συνοικίες ποὺ στὴν καρδιά τους εἶχαν μία ἐνορία.

Παραπομπή: el.wikipedia.org

Η λαογραφία και η παράδοση εκφράζονται μέσα από ένα χορό, που κατά τόπους είναι διαφορετικός. Τι εκφράζει και ποια ανάγκη του λαού αποτυπώνεται σε κάθε χορό? Από αυτή την Κυριακή και κάθε Κυριακή στις 10:30  “εντός των βημάτων” η νέα σειρά του Λευτέρη Παπαδημητρίου.

Τὸ παλαμήδι εἶναι φρούριο τοῦ Ναυπλίου, τὸ ὁποῖο κατασκευάστηκε τὸ 1867 ἀπὸ τοὺς Βενετούς, ὓστερα ἀπὸ τὴν κατάληψη τοῦ λόφου στὸν ὁποῖο βρίσκεται, μετὰ ἀπὸ μάχη μὲ τοὺς Ὀθωμανούς. Τὸ 1715, οἱ Ὀθωμανοὶ τὸ ἀνεκατέλαβαν, ἀνατινάζοντας τμῆμα του.

Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ἑλληνικῆς ἐπαναστάσεως, οἱ Τούρκοι ὀχυρώθηκαν στὸ Παλαμήδι τὸ 1821, ἀλλὰ οἱ Ἓλληνες τὸ κατέλαβαν τὸ 1822. Οὶ στίχοι τοῦ συγκεκριμένου τραγουδιοῦ ἀναφέρονται σὲ αὐτὴν τὴν ἐπιτυχία τῶν Ἑλλήνων. Μετὰ τὴν ἐπανάσταση τὸ Παλαμήδι χρησίμευσε ὡς φυλακή, ὃπου ἒμεινε ἒγκλειστος ὁ Κολοκοτρώνης γιὰ 11 μῆνες, μέχρι ποὺ ἀποφυλακίστηκε μὲ ἐντολὴ τοῦ βασιλιᾶ Ὂθωνα (klarinogreek.com).

Παραπομπή: klarinogreek.com

Η λαογραφία και η παράδοση εκφράζονται μέσα από ένα χορό, που κατά τόπους είναι διαφορετικός. Τι εκφράζει και ποια ανάγκη του λαού αποτυπώνεται σε κάθε χορό? Από αυτή την Κυριακή και κάθε Κυριακή στις 10:30  “εντός των βημάτων” η νέα σειρά του Λευτέρη Παπαδημητρίου.

Ἡ Κάλυμνος διατήρησε καὶ συνεχίζει νὰ διατηρεῖ ζωντανὲς τὶς παραδόσεις, τὰ ἢθη καὶ τὰ ἒθιμά της στὴν μακραίωνη ἱστορία της καὶ παρὰ τὸ πέρασμα διαφόρων κατακτητῶν, ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ ἀλλοιώσουν τὸν χαρακτήρα της. Σὲ αὐτὴν τὴν διατήρηση τῶν παραδόσεων συμμετέχει ἐνεργὰ καὶ ἡ νέα γενιὰ τοῦ νησιοῦ, οἱ ὁποῖοι ντυμένοι χορεύουν καὶ σήμερα παραδοσιακοὺς νησιώτικοὺς χορούς, ἲσσο, σούστα, καλαματιανό. Μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο τιμᾶ αὐτοὺς ποὺ τῆς πρόσφεραν τὴν ἐλευθερία της, διοργανώνοντας παρελάσεις καὶ ἑορταστικὲς ἐκδηλώσεις μὲ παραδοσιακὲς στολὲς καὶ τοπικὰ τραγούδια (gokalymnos.com).

Τὸ συγκεκριμένο παραδοσιακὸ τραγούδι εἶναι βασισμένο σὲ παλιὰ μελωδία ἰδιότυπου χοροῦ μὲ προέλευση ἀπὸ τὴν Νάξο (kanellatou.gr). Προτρέπει τὴν νέα, ἀλλὰ καὶ τὴν παλιὰ γενιά, νὰ χαρεῖ, ὃσο δυνατὸν περισσότερο, τὰ νιάτα καὶ τὴ καθημερινότητα τοῦ βίου, τονίζοντας τὸν περιορισμένο καὶ εὐμετάβλητο χαρακτήρα τῆς ζωῆς.

Παραπομπές: gokalymnos.com

Kanellatou.gr

Η λαογραφία και η παράδοση εκφράζονται μέσα από ένα χορό, που κατά τόπους είναι διαφορετικός. Τι εκφράζει και ποια ανάγκη του λαού αποτυπώνεται σε κάθε χορό? Από αυτή την Κυριακή και κάθε Κυριακή στις 10:30  “εντός των βημάτων” η νέα σειρά του Λευτέρη Παπαδημητρίου.

Ὑπάρχουν δύο Ἰκαριώτικοι χοροί: ὁ αὐθεντικὸς ποὺ χορεύεται ἀπὸ τοὺς Ἰκαριώτες στὰ πανηγύριά τους καὶ τὸ τραγούδι «Ἰκαριώτικος». Ἡ πρώτη ἐκδοχὴ ἀφορᾶ τὸν αὐθεντικὸ παραδοσιακὸ χορὸ τοῦ νησιοῦ, σὲ ἀντίθεση μὲ τὸ τὶ πιστεύουν οἱ πολλοί.

Στὸν ἰκαριώτικο χορὸ οἱ χορευτὲς πιάνονται ψηλὰ στοὺς ὣμους. Τὰ ὂργανα ποὺ παίζουν τὸν Ἰκαριώτικο εἶναι ἡ τσαμποῦνα, τὸ βιολὶ καὶ στὶς πιὸ σύγχρονες ἐκδοχὲς, ἡ κιθάρα.

Στὰ ἰκαριώτικα πανηγύρια ποὺ γίνονται ὃλο τὸ καλοκαίρι ὁ «Ἰκαριώτικος» δὲν ἀκούγεται ἀπὸ τὶς παραδοσιακὲς ὀρχῆστρες τοῦ νησιοῦ. Αὐτὸ ἑρμηνεύεται ἀπὸ ἀρκετοὺς ὡς προσπάθεια ἀποφυγῆς τῆς σύγχυσης μεταξὺ τοῦ αὐθεντικοῦ χοροῦ καὶ τοῦ τραγουδιοῦ.

Παραπομπές: el.wikipedia.org

Η λαογραφία και η παράδοση εκφράζονται μέσα από ένα χορό, που κατά τόπους είναι διαφορετικός. Τι εκφράζει και ποια ανάγκη του λαού αποτυπώνεται σε κάθε χορό? Από αυτή την Κυριακή και κάθε Κυριακή στις 10:30  “εντός των βημάτων” η νέα σειρά του Λευτέρη Παπαδημητρίου.

Οἱ καντάδες εἶναι ἓνα εἶδος μουσικῆς ποὺ συναντᾶται σὲ ὃλα τὰ Ἑπτάνησα, τῆς Κεφαλονιᾶς, ὃμως, ξεχωρίζουν ἀνάμεσα στὶς ἂλλες γιὰ τὶς ἰδιαιτερότητές τους. Πρόκειται γιὰ λαϊκὰ τραγούδια, ποὺ ἒχουν ἐπηρεαστεῖ ἀπὸ τὴν ἰταλικὴ παράδοση, κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ἐνετοκρατίας (www. Greece.terrabook.com). Xρειάζονται μεγάλη ἰκανότητα στὸν συντονισμό, κάτι ποὺ οἱ Κεφαλονίτες τραγουδιστὲς διαθέτουν. Παραλλάσουν συχνὰ τοὺς στίχους, φτιάχνοντας νέες διασκευές, χιουμοριστικὲς ἢ πικρές, κρύβοντας πολλὲς φορὲς ἐρωτικὰ ἢ πολιτικὰ μηνύματα (www.kefalonitikanea.gr).

Σύμφωνα μὲ τὰ ἱστορικὰ στοιχεῖα, οἱ καντάδες τῆς Κεφαλονιᾶς πρωτοεμφανίστηκαν στὸ Ληξούρι. Τὰ περισσότερα ἀπὸ αὐτὰ τὰ τραγούδια διαθέτουν ἐρωτικὸ περιεχόμενο, καθὼς τραγουδοῦνταν, κάτω ἀπὸ τὸ παράθυρο κάποιας ἀγαπημένης γυναίκας (greece.terrabook.com). Σύμφωνα μὲ τὸν Ἀθανασίου, οἱ καντάδες κυνηγήθηκαν, ὃπως τὰ ρεμπέτικα τραγούδια, διότι δὲν ταίριαζαν μὲ τὰ ἢθη ποὺ ἢθελε νὰ ἐπιβάλλει ἡ ἑκάστοτε ἐξουσία. Περιεῖχαν σπέρματα ἐπαναστατικότητας, ποὺ ἀφοροῦσε τόσο τὴν ἒκφραση ἐρωτικῶν παθῶν, ὃσο καὶ πολιτικὴ ἀνυπακοή (kefalonitikanea.gr).

Παραπομπές: greece.terrabook.com

Ἀθανασίου, Λ. Καντάδες καὶ Ἀριέτες ἀπὸ Κεφαλονίτες. kefalonitikanea.gr

Η λαογραφία και η παράδοση εκφράζονται μέσα από ένα χορό, που κατά τόπους είναι διαφορετικός. Τι εκφράζει και ποια ανάγκη του λαού αποτυπώνεται σε κάθε χορό? Από αυτή την Κυριακή και κάθε Κυριακή στις 10:30  “εντός των βημάτων” η νέα σειρά του Λευτέρη Παπαδημητρίου.