[:el]

Ἡ λέξη «κάλαντα» προέρχεται ἀπὸ τὴν λατινικὴ λέξη «calenda» , ποὺ σημαίνει ἀρχὴ τοῦ μῆνα. Τὰ κάλαντα ἒχουν μακρὰ παράδοση ποὺ φτάνει μέχρι τὴν ἀρχαία Ἑλλάδα. Ἒχουν βρεθεῖ ἀρχαῖα γραπτὰ ἀποσπάσματα, ποὺ θυμίζουν τὰ σημερινὰ κάλαντα. Τὰ παιδιὰ τῆς ἐποχῆς ἐκείνης κρατοῦσαν ὁμοίωμα καραβιοῦ, ποὺ παρίστανε τὸν ἐρχομὸ τοῦ θεοῦ Διόνυσου. Τὸ ἒθιμο διατηρήθηκε στὴν ἀρχαία Ρώμη, ἐνῶ στὸ Βυζάντιο κρατοῦσαν ραβδιά, φανάρια ἢ ὁμοιώματα καραβιῶν καὶ συνόδευαν τὸ τραγούδι τους μὲ τρίγωνο καὶ τύμπανα.

Τὰ κάλαντα εἶναι μιὰ πράξη τελετουργική, ποὺ ἒχει ὡς σκοπὸ τὴν εὐημέρια. Στὰ παλιὰ χρόνια, τὰ παιδιὰ τραγουδοῦσαν τὰ κάλαντα τὸ βράδυ, κρατώντας ἀναμμένα φαναράκια. Στόχος τῶν τραγουδιῶν εἶναι νὰ φέρουν ἓνα μήνυμα. Ἀναγγέλουν τὴν ἒλευση εἲτε κάποιας χαρμόσυνης γιορτῆς ἢ κάποιου θλιβεροῦ γεγονότος. Ἐπιπλέον, ἐκφράζουν εὐχὲς γιὰ τὸν νοικοκύρη καὶ τὰ ὑπόλοιπα μέλη τοῦ σπιτιοῦ. Οἱ ἱδανικοὶ καλαντιστὲς εἶναι τὰ παιδιά, αὐτὰ ποὺ ἒχουν κρατήσει στοὺς αἰώνες τὸ συγκεκριμένο ἒθιμο. Πιθανῶς, ἀπὸ εὐγνωμοσύνη πρὸς τὸν Χριστὸ ποὺ τὰ εὐλόγησε καὶ τὰ ξεχώρισε ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα πλάσματα.

Ἡ ἀμοιβή, ἂν καὶ ἀποτελοῦσε κίνητρο, δὲν ἦταν ὁ σκοπὸς τῶν καλαντιστῶν. Κύριοι σκοποὶ ἦταν ἡ συνεύρεση μὲ τὴν παρέα, ἡ κοινὴ διασκέδαση, καθὼς καὶ ἡ ἐπικοινωνία μὲ τὰ ὑπόλοιπα μέλη τῆς Κοινότητας, τὰ ὁποῖα ἦταν οἰκεῖα πρόσωπα. Τὰ κάλαντα ποὺ λέγανε διαφοροποιοῦνταν ἀνάλογα τὴν προσωπικότητα καὶ τὴν σχέση ποὺ εῖχαν μὲ τὸν κάθε νοικοκύρη ξεχωριστά. Αὐτὸ προϋποθέτει τὸ στενὸ δέσιμο τῶν μελῶν τῆς Κοινότητας μεταξύ τους καὶ γιὰ ἀυτὸν τὸν λόγο τὰ κάλαντα χάνουν τὴν σημασία τους ὃταν χάνεται αὐτὴ ἡ προσωπικὴ σχέση.

Παραπομπή: Εὐθυμιάδου- Παπασταύρου, Σ. Τὰ Κάλαντα: Ἑτυμολογικὴ καὶ Λαογραφικὴ Ἑρμηνεία. Στὸ www.24grammata.com.

Η λαογραφία και η παράδοση εκφράζονται μέσα από ένα χορό, που κατά τόπους είναι διαφορετικός. Τι εκφράζει και ποια ανάγκη του λαού αποτυπώνεται σε κάθε χορό? Από αυτή την Κυριακή και κάθε Κυριακή στις 10:30  “εντός των βημάτων” η νέα σειρά του Λευτέρη Παπαδημητρίου[:]